Azerbaycan ve Ermenistan arasında yıllardır süren gerilim, Beyaz Saray’da düzenlenen tarihi bir zirve ile yeni bir döneme girdi. ABD Başkanı Donald Trump’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen görüşmede Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, “Barış için Yol Haritası” adı verilen deklarasyona imza attı.
Anlaşma ile iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesi, ticaret, seyahat ve diplomatik bağların yeniden kurulması hedefleniyor. En dikkat çekici madde ise Zengezur Koridoru’nun 99 yıllığına ABD’ye devredilmesi oldu. Ortak deklarasyonda, tarafların üzerinde uzlaştığı “Barış ve Devletler Arası İlişkilerin Tesis Edilmesine Dair Anlaşma”nın dışişleri bakanları tarafından paraflandığı belirtildi.
Trump, imza töreninde yaptığı açıklamada, “Azerbaycan ve Ermenistan artık çatışmaları durdurma ve birbirlerinin egemenliğine saygı gösterme taahhüdünde bulunuyor. Harika bir ilişkileri olacak” dedi. Ayrıca, herhangi bir anlaşmazlık durumunda tarafların kendisini arayacağını ve ABD’nin devreye girerek çözüm sağlayacağını ifade etti.
Aliyev, imzayı “tarihi” olarak nitelendirerek, “Bugün Kafkaslar’da barış tesis ediyoruz” dedi. Paşinyan ise anlaşmanın ülkeler arasındaki onlarca yıllık çatışmayı sona erdirerek yeni bir dönem başlatacağını söyledi.
Zirvede ayrıca dikkat çeken bir gelişme daha yaşandı. Aliyev ve Paşinyan, Trump’ı Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterme konusunda mutabık kaldı. Aliyev, “Nobel Barış Ödülü’nü Başkan Trump değilse kim hak ediyor?” ifadelerini kullandı. Paşinyan da Trump’ın arabuluculuğu olmasa böyle bir anlaşmanın mümkün olmayacağını vurguladı.
Azerbaycan ile Ermenistan, Dağlık Karabağ nedeniyle 1990’lı yıllarda ve 2020’de iki kez savaş yaşamış, 2020’deki 44 günlük çatışmayı Azerbaycan kazanmıştı. Eylül 2023’teki kısa süreli operasyon sonrası bölge tamamen Azerbaycan kontrolüne geçmişti.
