UTTS NEDİR? KİMLERİ KAPSIYOR?
Gelir İdaresi Başkanlığı ve Darphane iş birliğiyle geliştirilen Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), Türkiye’deki tüm vergi mükellefi taşıtların akaryakıt tüketimlerini kayıt altına almak amacıyla hayata geçirildi. Sistem sayesinde kayıt dışı akaryakıt alımları önleniyor, akaryakıt harcamaları vergiye tabi hale getiriliyor. UTTS, 2025 itibarıyla tüm mükellefler için zorunlu hale geliyor.
Sistemin temel bileşeni olan Taşıt Tanıma Birimi (TTB), araçlara monte ediliyor ve plaka tanıma sistemiyle entegre çalışıyor. Böylece taşıtın akaryakıt alımı otomatik şekilde tespit ediliyor ve mali sisteme bildiriliyor.
UTTS kapsamında yakıt alımı yapılan istasyonlar sisteme dahil pompalardan satış yaparken, sistem dışındaki işlemler artık vergi matrahından düşülemeyecek.
TTB MONTAJI İÇİN SON GÜN NE ZAMAN?
UTTS’ye geçiş sürecinde kritik tarihler netleşti.
1 Şubat 2025 tarihine kadar Taşıt Tanıma Birimi siparişi veren mükellefler, en geç 30 Nisan 2025 tarihine kadar montaj işlemlerini tamamlayabilecek.
Ancak bu tarihler kaçırılırsa, 1 Şubat 2025 sonrası verilecek siparişlerde montaj tamamlanmadan alınan akaryakıtların faturaları gider olarak kabul edilmeyecek. Bu durum, işletmeler açısından mali kayıplara yol açabilecek.
UTTS ZORUNLU MU? CEZASI VAR MI?
Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, 2025 itibarıyla tüm vergi mükelleflerine ait taşıtlar için zorunlu hale getirildi. Sisteme dahil olmayan taşıtlardan akaryakıt alımları için yapılan gider beyanları vergi avantajı sağlayamayacak.
Bununla birlikte, sistem dışında kalan araçlara özel usulsüzlük cezası uygulanacak. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen ceza tutarları:
En az 7.000 TL,
En fazla 28.000 TL arasında değişiyor.
Cezanın miktarı, taşıt sayısı, mükellefin büyüklüğü ve tekrar eden ihlaller gibi faktörlere göre belirleniyor.
TTB MONTAJ ÜCRETİ NE KADAR?
2025 yılı için Taşıt Tanıma Birimi’nin montaj ve cihaz bedelleri şu şekilde açıklandı:
TTB cihaz ücreti: 1.413,72 TL + KDV
Montaj hizmet bedeli: 912,49 TL + KDV
Toplam: 2.326,21 TL + KDV
Montaj işlemi, Darphane’nin yetkilendirdiği servisler tarafından yapılacak. Yetkisiz kurulumlar sistemde geçerli sayılmıyor.
UTTS’YE KAYIT OLMANIN AVANTAJLARI
Yeni sistem sadece bir denetim aracı değil; aynı zamanda vergi mükellefleri için maliyet kontrolünü kolaylaştıran, dijitalleşmeye katkı sunan bir araç. UTTS ile birlikte:
Akaryakıt alımı otomatik olarak muhasebe sistemlerine aktarılacak.
Hatalı veya fazla faturalama engellenecek.
Manuel fiş toplama ve veri giriş ihtiyacı ortadan kalkacak.
Vergi denetim süreçleri sadeleşecek.
Ayrıca sistem, plaka bazlı izleme ile yakıt hırsızlığı ve suiistimallerin önüne geçilmesini sağlayacak.
SİSTEME GEÇMEYENLER İÇİN RİSKLER BÜYÜK
UTTS’ye geçmeyen taşıtlar için cezaların yanında gider yazılamama, vergi incelemelerinde sorun yaşama ve akaryakıt faturalarının reddedilmesi gibi önemli riskler bulunuyor.
Ayrıca vergi avantajlarını kaybeden işletmeler, rekabet gücünde dezavantaj yaşayabilecek. Özellikle akaryakıt gideri yüksek olan nakliye, servis ve dağıtım firmaları için UTTS’ye geçiş süreci mali sürdürülebilirlik açısından kritik öneme sahip.
