Türkiye’de geleneksel ulaşım ve yük taşıma aracı olarak uzun yıllar kullanılan eşeklerin sayısı, son 20 yılda ciddi biçimde azaldı. TÜİK’in 2024 verilerine göre 1 yaşından küçük ve 1 yaş üzeri eşek sayılarının toplamı 65 bin 3 baş olarak kaydedildi. Bu sayı, 2004 yılında 367 bin 739 düzeyindeydi. Eşek popülasyonunda yaşanan bu dramatik düşüş, kırsal yaşamın dönüşümünü ve geleneksel hayvancılık yapısının zayıfladığını gözler önüne seriyor.
Eşek Sayıları Dramatik Şekilde Azaldı
2004 yılında Türkiye genelinde;
1 yaşından küçük eşek sayısı: 88.857 baş
1 yaş ve üzeri eşek sayısı: 278.882 baş
Toplam eşek varlığı: 367.739 baş
2024 yılına gelindiğinde ise bu sayı:
1 yaşından küçük: 15.846 baş
1 yaş ve üzeri: 49.157 baş
Toplam: 65.003 baş
Yani son 20 yılda eşek varlığında yaklaşık %82 oranında bir düşüş yaşandı.
Neden Azalıyor?
Uzmanlara göre eşek sayısındaki bu büyük düşüşün temel nedenleri şunlar:
Tarım ve kırsalda makineleşmenin artması
Göç ve kentleşme nedeniyle kırsal nüfusun azalması
Eşeklerin üretim değeri düşük olduğu için artık yetiştirilmemesi
Kırsal altyapının modernleşmesiyle yük hayvanlarına olan ihtiyacın azalması
Kültürel Kayıp da Yaşanıyor
Eşekler, Anadolu’da sadece bir taşıma aracı değil; aynı zamanda halk kültürünün, masalların ve deyimlerin bir parçasıydı. Bu hayvanların sessizce ortadan kaybolması, kültürel bellekte de bir boşluk yaratıyor.
