Güneş tutulmaları, gökyüzü meraklılarının ilgiyle takip ettiği ender doğa olayları arasında yer alıyor. 2025 ve 2026 yıllarında toplam üç Güneş tutulması meydana gelecek. Ancak bu tutulmaların hiçbiri Türkiye'den doğrudan izlenemeyecek.
İlk tutulma 21 Eylül 2025’te olacak. Bu parçalı Güneş tutulması, Pasifik Okyanusu, Atlantik Okyanusu, Antarktika ve Avustralya çevresinde gözlemlenebilecek.
İkinci tutulma 17 Şubat 2026 tarihinde gerçekleşecek. Bu sefer halkalı Güneş tutulması yaşanacak. Tutulma, Antarktika’da tam, Afrika, Güney Amerika ve Hint Okyanusu çevresinde kısmi olarak izlenebilecek.
Üçüncü ve en dikkat çekici olay ise 12 Ağustos 2026’da meydana gelecek. Bu tam Güneş tutulması, İspanya, Grönland, İzlanda, Rusya ve Portekiz’den izlenebilecek. Türkiye bu tutulmaların hiçbirinde gözlem bölgesi içinde yer almıyor.
Güneş Tutulması Nedir?
Güneş tutulması, Ay'ın Dünya ile Güneş arasına girmesiyle oluşur. Ay, Güneş'in tamamını ya da bir kısmını örttüğünde Güneş tutulması gözlemlenir. Tutulmalar tam, halkalı, parçalı ve hibrit olmak üzere dört şekilde gerçekleşebilir.
Kaç Yılda Bir Olur?
Dünya genelinde yılda 2 ila 5 kez Güneş tutulması yaşanabilir. Ancak aynı noktadan tam Güneş tutulması görebilmek için bazen yüzlerce yıl gerekebilir. Türkiye’den izlenebilecek en yakın tam Güneş tutulması 30 Nisan 2060 tarihinde gerçekleşecek.
Güneş Tutulması Türleri Nelerdir?
- Tam Güneş Tutulması, Ay'ın Güneş’i tamamen örtmesiyle meydana geliyor. Bu sırada Güneş’in ışık yuvarı tamamen kapanırken, yalnızca çok daha soluk olan taç küre gözlemlenebiliyor. Gözle görülebilecek kadar kararan gökyüzü, parlak yıldızların ve gezegenlerin belirgin hale gelmesini sağlıyor. Ancak bu manzara yalnızca Dünya yüzeyinde dar bir koridorda görülebiliyor ve çıplak gözle yalnızca tam tutulma anında izlenmesi güvenli kabul ediliyor.
- Halkalı Güneş Tutulması, Ay’ın Güneş’in önünden geçmesine rağmen onu tamamen kapatamadığı durumlarda oluşuyor. Bu, Ay’ın Dünya’ya olan uzaklığının fazlalığı nedeniyle Güneş’ten küçük görünmesiyle ilgili. Bu tür tutulmada Güneş, Ay’ın çevresinde parlak bir halka gibi beliriyor.
- Hibrit Güneş Tutulması ise hem tam hem halkalı tutulmanın aynı anda görülebildiği nadir bir olay. Dünya üzerindeki bazı bölgelerde tam tutulma yaşanırken, diğer bölgelerde halkalı tutulma gözlemlenebiliyor.
- Parçalı Güneş Tutulması, Ay’ın Güneş’i yalnızca kısmen örtmesiyle ortaya çıkıyor. Aslında her tam veya halkalı tutulma, bir parçalı evreyle başlar ve yine parçalı olarak sona erer. Tutulma hattının dışında kalan geniş bölgelerde bu olay yalnızca parçalı olarak izlenebilir.
